Jerome Maeckelbergh, scenograaf van beroep, uit de Rijke Beukelaarstraat, is ook secretaris van ‘theatreurope’, een vzw die ijvert voor het behoud van nog werkbare historische toneelmachinerie zoals in den Bourla. In zijn workshops bewijst hij dat er zelfs een draaischijf kan worden gebruikt op een hellende scène, die, magisch voor het toekijkende publiek, zelfs kan worden verplaatst door de historische techniek onder het toneel.
30 jaar geleden was er sprake van om het gebouw af te breken. Dank zij het tv-programma Het Eiland van Mark De Geest kwam het gebouw terug onder de aandacht en kon het worden gered. Maar nu moet Jerome Maeckelbergh weer alarm slaan voor de unieke historische toneelmachinerie.
Bestaand alternatief op 3 cm
JEROME: “De Provincie Antwerpen is organisator van de Erfgoedprijs 2024 en ik heb het project “Back to the Future of Heritage Theatre Technology” ingediend voor de bewaring en het verder gebruik in de toekomst van deze unieke erfgoed-theatertechnologie.
In 1993 werd door De Winter & Van hunsel dit stuk erfgoed uit 1834 volledig hersteld en opnieuw klaargemaakt voor gebruik.
Ik zie instortingsgevaar voor de toneeltoren die zo mogelijk het ganse gebouw kan meesleuren.
De huidige geplande restoratie/renovatiewerken door DRDH-Architects maakt het echter onmogelijk om in de toekomst deze erfgoed-theatertechnologie nog te gebruiken voor hedendaagse producties, zoals ik nog heb kunnen doen in de jaren 70 voor producties van het KJT destijds.
.
.De gebruikers van de Bourlaschouwburg, eerst KNS, daarna Blauwe Maandag Compagnie die in 1998 samensmolt met KNS en daarmee Het Toneelhuis vormde, beweerden steeds dat producties die gebruik zouden maken van de erfgoed-machinerie niet kunnen gespeeld worden op andere locaties die uiteraard geen ondertoneel hebben zoals de Bourlaschouwburg. Om dit tegen te spreken heb ik doorheen Europa workshops ontwikkeld en georganiseerd met hedendaagse alternatieven dat op een 3cm diep zelfgemaakt “ondertoneel” in gelijk welke theater kan worden gebruikt.”
Je kan vandaag nog stemmen.
En zelfs als het gebouw deze gedurfde ingreep ongeschonden overleeft, moet het opnieuw een tijd dicht na een zoektocht voor een nieuw budget om de werkbaarheid van dit erfgoed te herstellen. Maar in feite wordt het ondertoneel en zijn historische theatertechnieken niet gered, maar begraven. Het zal nooit meer gebruikt kunnen worden.”
Ecologisch zonder elektricteit
Het theater in het algemeen heeft heden-ten-dage de mond vol van duurzaamheid en ecologische verantwoordelijkheid. Maar desondanks wordt gekozen voor geld- en energie-verslindende technologieën in hun theaters. De erfgoed-technologie werkt met handkracht, katrollen, koorden en tamboers, ondersteund door tegengewichten waar het nodig is. Geen elektriciteit nodig, geen computergestuurde toestanden. “
Stem ten laatste dinsdag 5 november 24
U kan stemmen voor de overlevingskans van deze uitzonderlijke erfgoedtechnologie in de Bourlaschouwburg, de enige wereldwijd nog overgebleven met een volledig arsenaal aan houten machinerie uit 1834, die duurzaam ingezet kan worden in hedendaagse producties. Uw stem zal een extra impuls geven aan het behoud van dit erfgoed voor toekomstig gebruik.
U kan stemmen op deze link: https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/drem/dienst-erfgoed/erfgoedprijs/voorstelling-projecten/stemformulier.html of uw voorkeur kenbaar maken via email naar erfgoed@provincieantwerpen.be voor het project: theatrEurope vzw: “Back to the Future” van erfgoed theatertechnologie.
