Dochter Martina Plantijn met echtgenoot Jan Moretus
In Museum Plantin-Moretus op de Vrijdagmarkt loopt er tot 11 januari 2026 de tentoonstelling ‘Vrouwenzaken/Zakenvrouwen’, over de vrouwen , en vooral de dochters van Christoffel Plantijn, die een belangrijke rol hebben gespeeld in het voorbestaan van de drukkerij dat nu een museum van wereldklasse is geworden. En het eerste museum in de wereld dat door Unesco als Werelderfgoed is erkend.
Vorige keer hebben we het gehad over Margareta; die met haar man Franciscus Raphelengius die de drukkerij in Leiden waren begonnen en Catharina. Nu over 4 ander dochters. En vooral Martina en Madeleine. Door Martine is de drukkerij er nu nog als museum. Maar door Madeleine ‘hare lakkere’, Gillis Beys, was het bijna naar de boem gegaan.
Ambras over de erfenis van
drukkerij Plantin-Moretus
Rechterhand van Christoffel Plantijn
Martina, was de tweede dochter en de meest ondernemende, Ze was amper 13 toen ze samen met haar zus Catherina de kantwinkel in de Handelsbeurs op de Meir runde. Ze had 35 kantwerksters in dienst. Ze trouwde met Jan Moretus uit Rijsel. Op z’n 15e was hij begonnen bij de drukkerij, klimde hij op en werd bedrijfsleider en uiteindelijk de rechterhand van Christoffel. Bij het overlijden van Christoffel volgde z’n vrouw Jeanne, de weduwe dus, hem op met haar schoonzoon Jan Moretus.
Dochter en schoonzoon
Bij het overlijden van moeder Jeanne erfde dochter Martina en schoonzoon Jan Moretus de hele drukkerij van Christoffel Plantijn. Want Jan Moretus kende de drukkerij van boven tot onder.
Enkel geld en de persoonlijke bezittingen, ook huizen van Christoffel werden gelijkelijk verdeeld over de vijf dochters en hun echtgenoten. Dat enkel dochter Martine en haar man de hele drukkerij en alle boekenrechten erfde, daar is wel wat ambras over gemaakt. Vooral door Gillis Bleys, die was getrouwd met Madeleine en haar na zijn dood berooid achterliet.
Door schoonvader ontslagen
Gillis Bleys was een Antwerpse drukker (afkomstig uit Breda) die in Parijs een bijhuis van Plantijn was begonnen en gespecialiseerd was in juridische en theologische werken. Maar met de godsdienstoorlog moest hij wel oppassen wat hij drukte, kreeg niet genoeg bestellingen, maar wel veel schulden. Uiteindelijk mocht hij zelfs geen boeken van Plantijn, z’n schoonvader, meer verkopen. Hij werd dus eigenlijk ontslagen. Zware ambras dus tussen schoonzoon en schoonvader.
Droog zaad door Spaanse furie
Bij ’t overlijden van Plantijn weer ambras. Over de erfenis. Ja, ’t zijn meestal de aangetrouwden die moeilijk doen. Ze hebben soms geen hechte emotionele band met de overledene en zien alleen maar ’t geld als gouden sterrekes in hun ogen blinken. Dat gebeurt nu nog. Bijna een jaar lang heeft die Gillis Beys ambras gemaakt over de erfenis. Toen Madeleine, na de dood van haar man, berooid in Parijs, geld vroeg aan haar vader weigerde hij. Er was toen de Bartholeusnacht in Parijs waarbij katholieken de protestanten begonnen uit te moorden en de opstand tegen Spanje en er was ook hongersnood. Vader Christoffel Plantijn wou en kon ook geen geld sturen, want zat zelf ook op droog zaad. Hij moest de plunderende soldaten tijdens de Spaanse furie buiten de drukkerij proberen te houden door hen geld te geven.
Meer info en openingsuren hier.
Of beluister hier de boeiende podcast van Sven Speybrouck
<<<— TERUG naar HOME met recent nieuw