De orginele vondelingenschuif in de muur hoek Nationalestraat/Sint-Rochusstraat. Hier afgebeeld na de sluiting van het Vondelingenhuis in 1860.
Er is al veel over gepraat, zelfs weddenschappen afgesloten onder bewoners die wel wat weten over de geschiedenis van de wijk. Maar niemand kende het antwoord: Waar stond de vondelingenschuif waar enkele eeuwen geleden in onze wijk wanhopige moeders hun pas geboren baby achterlieten?
Het Tropisch Instituut, zoals het in de volksmond wordt genoemd, maar eigenlijk Instituut voor Tropische Geneeskunde heet, geeft er nu in een compacte, maar uiterst boeiende tentoonstelling een duidelijk antwoord op. De vondelingenschuif bevond zich op de hoek van de Nationalestraat en de Sint-Rochusstraat. Waar nu het statige art decogebouw staat, stond ooit tot het eind van de 19e eeuw op de hoek van de Sint-Rochusstraat de Sint-Rochuskapel met in de gevel de vondelingenschuif. Half de 19e eeuw werden hier gemiddeld 63 pasgeborenen per jaar achtergelaten.
Gasthuis en pesthuizen
In de 14e eeuw ontstond hier, aan de rand van de toenmalige stad, het Sint-Rochusgasthuis met kapel en vlakbij enkele pesthuizen. Sint-Rochus is trouwens de beschermheilige van de pestlijders. Nadien bouwt men er aansluitend het Dolhuys of Zinnelozenhuis. En in1532 volgt het Vondelingenhuis.
Originele kleding van de vondelingen.
Luikje met bel
Voor de tentoonstelling is een volledige vondelingenschuif nagebouwd, met een opgaand luikje dat is verbonden met een bel zodat de kloosterlingen werden verwittigd wanneer er een baby in de schuif werd achtergelaten De zuigelingen werden dan gevoed door voedsters, memmen genoemd, wiens boreling net was overleden.
Replica en bouwplan vondelingenschuif (met belletje) en gescheurde speelkaarten.
Knechtjeshuis en Maagdenhuis
De expo toont ook enkele SHEDULA, een doormidden geknipte speelkaart waarvan de helft bij de baby werd achtergelaten en dat de moeder later alsnog als bewijs kon tonen wanneer ze haar kind terugwilde.
Sommige vondelingen komen terecht in het Maagdenhuis in de Lange Gasthuisstraat of het Knechtjeshuis op de Paardenmarkt waar ze worden opgeleid tot bakker, kleermaker of wever. Het merendeel wordt echter uitbeteed op het platteland en zal nooit in het Maagden- of Knechjeshuis belanden.
Biechtstoelen, portieken en cafés
Voordien werden pasgeborenen dikwijls achtergelaten in biechtstoelen, portieken, soms zelfs cafés. De gegeven namen, toen reeds alfabetisch toegekend, verwijzen dikwijls naar de vindplaats: Blasius Keldermont (keldergat), Maria Stoels (biechtstoel) en Elana Stroijen (neergelegd op stro).
Proces-verbaal dat werd opgesteld bij elke kind uit de vondelingenschuif met 2 gescheurde kaarten.
De tentoonstelling is tot 7 januari 2024 te bezoeken alle weekdagen van 10 tot 17u., alsook elke eerste zondag van de maand. Meer info hier. (https://www.itg.be/nl/evenementen/expo-kinderen-van-de-zorg-zes-eeuwen-drie-locaties-een-verhaal)
Dagboek van kinderen uit de vondelingenschuif. Pagina’s 1813. Opmerkelijk: Volledig franstalig, behalve de gegevens of het kind al dan niet gedoopt is
zijn in het nederlands.