45 jaar gelden overleed schrijver John Wilms. Hij was de auteur van het boek ‘De Parochie van Miserie’. Vandaar de naam van onze wijk. Datzelfde jaar werd Zotte Rik, het hoofdpersonage uit zijn boek, als wijkreus gedoopt.
John Wilms, die eigenlijk Jan Wilms heette, was een keurige heer en een joviale spreker die ook wel eens grapjes maakte. Als schepen van Antwerpen luisterde hij met veel geduld naar de klachten van de toenmalige eenvoudige volksmensen die hem om raad en hulp kwamen vragen.
Zag meteen de behoefte aan sociale woningen
John werd op 5 september 1893 in de Lange Vlierstraat geboren. Hij volgde zijn lagere school in de Pachtstraat samen met Jan Broeckx, de latere musicus, en architect Frans Dens, de ontwerper van het eerste Antwerpse flatgebouw op de hoek van de Belgiëlei en de Mechelsesteenweg.
John woonde in het Sint-Andrieskwartier en was gehuwd met Mit. Voor de jonge Wilms moet de situatie van de mensen uit de 4de wijk een onvergetelijke herinnering zijn gebleven. Ze maakte op hem zo’n indruk dat hij als schepen besloot iets aan die miserie te gaan doen.
Hij liet sociale woningen bouwen. Vanaf 1933 zat hij in de beheerraad van de sociale woonvereniging Huisvesting. Want hij wist beter dan wie ook hoe broodnodig het was behoorlijke huisvesting te bezorgen aan de minder vermogenden.
Sociale woningen
Nieuwblouw in het Sint-Andrieskwartier was dringend nodig. Aan de Van Craesbeeckstraat werd gebouwd. De oude school in de Pachtstraat werd door een gebouwencomplex vervangen en door het verdwijnen van de kazerne in de Prekersstraat kwamen ook daar nieuwe woningen.
Muziek en decors van Wannes Van de Velde
Maar ook op cultureel vlak was John heel actief. Hij werd voorzitter van het koor Lassalle en van de harmonie Arbeid en Kunst en hij werd lid van de Volksharmonicanisten.
Maar John zal nooit vergeten worden door zijn boeken: Onder de Sint-Andriestoren en vooral De Parochie van Miserie. Dit laatste werk werd door Jan Christiaens sr. voor toneel bewerkt en opgevoerd in de Koninklijke Nederlandse Schouwburg tijdens het speeljaar 1976-1977 in een regie van Walter Tillemans met muziek en decors van Wannes Van de Velde.
Op 28 juni 1978, nu 44 jaar geleden, overleed John Wilms na een kort verblijf in het A.Z. Middelheim. Op 5 juli werd onder zeer grote belangstelling afscheid genomen van één van de belangrijkste wijkbewoners van Sint-Andries.
Hoofdpersonage wijkreus Zotte Rik
Hoofdpersonage uit het boek De Parochie van Miserie was Zotte Rik, gebaseerd op de historische figuur Rik Van Aken, in 1854 geboren als onwettig kind van fruitverkoopster Mie Citroen en wonende in de Lange Riddersstraat 1. Op 2 september 1978 was elke inwoner van het Sint-Andrieskwartier er fier op dat de wijkreus Zotte Rik ontvangen werd in het Volkskundemuseum.
Een reus uit Deurne was getuige tijdens de plechtigheid en Alice Guldix, de toenmalige ondervoorzitster van de heemkundige kring Sint-Andrieskwartier herleeft, deelde doopkaartjes en suikerbonen uit aan de aanwezigen. Er werd ook een doopakte ondertekend.
Reuzenbal in de hangar van de reinigingsdienst
’s Namiddags ontving de reus een warm onthaal in de Lange Vlierstraat, de Kloosterstraat, de Nationalestraat, de Lange Riddersstraat en de Schoytestraat.
Cafés van toen, zoals de Welkom, de Vlasschaard, de Liberty, de ABC, ’t Rozeke, de Top Hat, de Entente, het Heilig Huisken , het Kloosterke en de Nieuwe Kroon brachten ieder op hun manier hulde aan de reus.
De oudjes van het rusthuis Köhler in de Schoytestraat klapten hun handen rood van enthousiasme. De apotheose van die feestelijke dag was een ‘reuzenbal’ in de hangar van de toenmalige reinigingsdienst aan de Sint-Andriesplaats.
Misschien was er veel misere in de vierde wijk Sint-Andries, maar plezier was er zeker ook.